ماجرای تایید و تکذیب‌ ثبت‌نام چهره‌های اصلاح‌طلب در انتخابات چیست؟

پایگاه خبری قلم کارون از گروه سیاسی خبرگزاری فارس؛ مسیر انتخاب: سخنگوی جبهه اصلاحات موضع رسمی این جبهه را قبل از پیش ثبت نام انتخابات مجلس در یک جمله اعلام کرد: « نظری نداریم». این موضع از سوی خود اصلاح طلبان و مخصوصا رسانه های این جریان به شدت مورد انتقاد قرار گرفت. روزنامه شرق در یادداشتی نوشت اگر نظری ندارید چرا جبهه و تشکیلات به راه انداخته اید؟ عطریانفر عضو شورای مرکزی کارگزاران نیز طی مصاحبه ای این سبک از کنش گری را «کم کاری سران اصلاحات» دانست.

محمد قوچانی فعال رسانه ای اصلاح طلب اما با تیغ تندتری سراغ این ماجرا رفت و انتخاب آذر منصوری را سرآغاز یک اختلاف جدی در جبهه اصلاحات روایت کرد. قوچانی از دلخوری شدید چهره های با سابقه این جریان پرده برداشت و حتی موضع نماینده خاتمی در جلسات این جبهه را اینگونه تشریح کرد: «دبیرکل حزب کارگزاران سازندگی ایران هم که قبل از این به‌عنوان شخصیت حقیقی از سوی سیدمحمد خاتمی در جلسات شرکت می‌کرد ترجیح داد نه در جمع 15 نفر سناتور انتصابی که به‌عنوان شخصیت حقوقی خود در این دوره حاضر شود تا بتواند به جای خودش نماینده‌اش را به جلسه بفرستد و این کار را در جلسه رای‌گیری هم کرد.»

اصلاحات در شرایط فعلی درگیر چند مسئله جدی است:

یکم: همانطور که حسین مرعشی گفت اصلاح طلبان با شروع زود هنگام انتخابات دچار یک شوک شده اند. جریان اصلاحات به سبک سالهای گذشته به دنبال شرط و شروط گذاشتن برای نظام جهت مشارکت در انتخابات بود که با به صدا در آمدن زنگ آغاز انتخابات این روند دچار یک اختلال زمانی شد.

دوم: به نظر می رسد دست برداشتن از استراتژی مشارکت مشروط برای اصلاحات چندان آسان نباشد. علت ماجرا را محمد علی وکیلی نماینده اصلاح طلب مجلس دهم پیشتر تشریح کرده است. وکیلی گفته بود: در شرایط فعلی «دو خط وجود دارد، یک خط این است که اصلاح‌طلبان برگردند به جامعه و حوزه سیاست‌ورزی رسمی را رها کنند و به اصطلاح از «اصلاح‌طلبی حاکمیت‌محور» بشوند «اصلاح‌طلبی جامعه‌محور». برخی هم معتقد هستند که اصلاح‌طلبان باید کنشگری رادیکال‌تری را درنظر بگیرند و وارد زمین بازی تقابلی بشوند. بنده فکر می‌کنم این آرایش فعلی جبهه اصلاحات ذیل این گفتمان دوم هست و این ذهنیت شکل گرفته. حداقل پیام انتخاب خانم منصوری این موضوع است.»

سوم: مسئله دیگری که اصلاحات در شرایط فعلی با آن درگیر است همان چیزی است که سایت انصاف نیوز- منسوب به آقای پزشکیان- مطرح کرده است و آن 2 پاره شدن این جریان است. انصاف نیوز می نویسد پس از انتخاب آذر منصوری به ریاست جبهه اصلاحات این جریان عملا دو طیف خواهد شد؛ احزابی مانند اعتماد ملی، کارگزاران، ندا، توسعه و شخصیت‌هایی مانند بهزاد نبوی و اسماعیل گرامی مقدم و … از پیش ثبت نام انتخابات دفاع خواهند کرد و طیفی که عملا هیات رئیسه این جبهه را در اختیار گرفته اند با این پیش ثبت نام مخالفت خواهند کرد. البته این ادعا با گذشت چند روز از ثبت نام نصف و نیمه اتفاق افتاد و احزابی مانند ندا و شخصیت هایی از حزب کارگزاران به طور نسبی مردم و چهره های مختلف را دعوت به مشارکت کردند.

چهارم: در بین طیفی از اصلاحات نیز که انصاف نیوز آنها را مدافع پیش ثبت نام معرفی می کند نیز یک تناقض جدی وجود دارد. این تناقض را می توان در سخنان حسین مرعشی در برنامه جهان آرا رد یابی کرد. این جریان از یک سو میخواهد اثبات کند که در جمهوری اسلامی دولت و مجلس اختیار کافی برای مدیریت کشور را ندارند و همه چیز در اختیار ولی فقیه است و از سوی دیگر به دنبال تصاحب قدرت سیاسی در دولت و مجلس نیز هستند.

پنجم: فاصله گذاری جریان اصلاحات با دولت روحانی نیز مسئله دیگری است که این جریان با آن مواجه است. اصلاح طلبان دولت روحانی را رحم اجاره ای خود می دانستند و پیشتر حجاریان در اظهارنظری، دولت یازدهم را “دولت حسینقلی‌خانی” خواند و وجود دولت روحانی را مدیون و مرهون جریان اصلاحات دانسته بود. میانگین رشد اقتصادی دولت روحانی در 8 سال تقریبا صفر درصد بود و همین مسئله و آثار آن سبب ذهنیت منفی مردم ایران نسبت به دولت روحانی شد. اکنون اصلاح طلبان با نتایجی که دولت روحانی داشت مجبورند برای آبروداری جریان خود هم که شده با این دولت فاصله گذاری کنند. چنان که مرعشی گفت من معتقد بودم روحانی سال 97 باید استعفا می کرد! اما روحانی به حرف ما گوش نداد و مسیر خود را رفت. این فاصله گذاری اما چندان برای مردم قابل باور نیست و «من تکرار میکنم» خاتمی برای رای مجدد به روحانی در سال 96 همچنان در گوش مردم ایران پژواک می شود.

ششم: اما آنچه اصلاح طلبان میخواهند با آن فاصله گذاری کنند خود اکنون پای کار تر از همیشه مترصد انتخابات است. در واقع آلترناتیو اصلاحات در سپهر سیاسی کشور اکنون قدرت بیشتری گرفته است. جریان اعتدالی که با حزب اعتدال و توسعه در حال فعالیت برای انتخابات است به طور جدی چهره های خود را برای انتخابات توجیه کرده و همچنین مسوولان استانی خود را آماده یک مشارکت جدی کرده است. البته جریان اعتدالی را اگر از سمت اصولگرایان نیز بخواهیم شناسایی کنیم به جریان لاریجانی می رسیم که این جریان نیز بنا به گفته حقیقت پور مشاور علی لاریجانی دغدغه جدی انتخابات دارد و شنیده ها حاکی است بسیاری از نماینده های ادوار نزدیک به علی لاریجانی در پیش ثبت نام انتخابات اسامی و مدارک خود را ثبت کرده اند.

حیات یا ممات مسئله این است

از میان بیش از 40 نفری که پیرموذن نماینده اصلاح طلب مجلس نهم خبر پیش ثبت نامشان را به فارس داد حدود 10 نفر ثبت نامشان را تکذیب کردند. هرچند انگیزه اینکه یکی از چهره های اصلاحات خبر ثبت نام می دهد و طیف دیگری از اصلاحات تعدادی از ثبت نام ها را تکذیب می کند چندان شفاف نیست اما کیهان در تحلیل این اتفاق نوشت: « اخباری که منتشر شده شواهدی دال بر تصمیم جدی جریان اصلاحات برای تصاحب کرسی‌های مجلس در سال آینده است. آنها به درستی دریافته‌اند با قهر از صندوق رای و خود را در جایگاه «شاکی» و «معترض» نسبت به همه امور قرار دادن، قرار نیست مردم به سراغ آنها بروند.»